So sánh các bản Hiến pháp Việt Nam

So sánh các bản Hiến pháp Việt Nam năm 1946 – 1959 – 1980 – 1992 – 2013

SO SÁNH CÁC BẢN HIẾN PHÁP VIỆT NAM

1946 – 1959 – 1980 – 1992 – 2013

***

TIÊU ĐỀ	1946	1959	1980	1992	2013
Lời nói đầu	- Ngắn gọn, xúc tích	- Lời nói đầu dài. - Khẳng định chiến thắng vẻ vang đồng thời manh nha khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng.	- Lời nói đầu rất dài. - Ca ngợi chiến thắng của dân tộc. - Bắt đầu ghi nhận sự lãnh đạo của Đảng.	- Lời nói đầu tương đối dài.	- Lời nói đầu tương đối dài.
Chế độ chính trị	- Hình thức chính thể Việt Nam: là 01 nước dân chủ cộng hòa. - Không ghi nhận vai trò lãnh đạo của Đảng.	- Hình thức chính thể Việt Nam: là 01 nước dân chủ cộng hòa. - Nhân dân thực hiện quyền lực Nhà nước thông qua HĐND và Quốc hội.	- Nước XHCN. -Quy định một số quyền không thực tế.	- Nước XHCN. - Thực hiện trên cơ sở phân công phối hợp quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.	- XHCN. - Dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp: biểu quyết khi nhà nước trưng cầu dân ý. - Quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân. Tổ chức phân công, phối hợp kiểm soát.
Quyền con người Quyền công dân	- Vị trí chương 2. - Quy định 18 quyền công dân 1 cách ngắn gọn, xúc tích.	- Vị trí chương 3. - Quy định 21 quyền, Cụ thể hóa hơn những quy định về quyền con người, quyền công dân so với HP 46.	- Vị trí chương 5. - Quy định 29 quyền công dân 1 cách ngắn gọn, xúc tích.	- Vị trí chương 5. - Quy định 34 quyền. Cụ thể hóa quyền tư hữu của HP 46.	- Vị trí chương 2. - Quy định 38 quyền. Có 5 quyền mới Quyền được sống, quyền được sống trong môi trường trong lành, quyền được hưởng thụ các giá trị văn hóa …
Kinh tế - Văn hóa – Xã hội - ANQP	- Không quy định thành 01 chương riêng.	- Có chương riêng. - Có 4 thành phần kinh tế không có tư nhân.	- Có chương riêng. - Có 2 thành phần kinh tế Nhà nước và Hợp tác xã. - Không thừa nhận nền kinh tế tư nhân.	- Có chương riêng. - Có 6 thành phần kinh tế.	- Có chương riêng. - Nhiều thành phần kinh tế.
Tổ chức BMNN ở Trung ương	-  Nghị viện do nhân dân cả nước bầu ra có nhiệm kỳ 3 năm. HP không quy định cụ thể nhiệm vụ quyền hạn của Nghị viện mà chỉ quy định 1 cách chung chung. - Vị trí pháp lý của Quốc hội: Cơ quan quyền lực NN cao nhất của nhân dân thể hiện quyền lập hiến, lập pháp. - Vai trò của Chủ tịch nước: có nhiều quyền hạn, là 1 chế định hết sức độc đáo. Được đánh giá là mạnh mẽ nhất so với bản HP sau này. - Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của cả nước.	- Quốc hội do toàn dân bầu ra. Nhiệm kỳ 4 năm. Nhiệm vụ quyền hạn của quốc hội được quy định cụ thể và chi tiết hơn so với HP 46. - Vị trí pháp lý của Quốc hội: Cơ quan quyền lực NN cao nhất của nhân dân. Cơ quan đại diện của nhân dân. - CT nước không còn nằm trong chính phủ, được tách ra thành 1 chế định riêng. - Là cơ quan chấp hành, CQ hành chính cao nhất của NN	- Quốc hội do nhân dân bầu ra, có nhiệm kỳ 5 năm. Nhiệm vụ quyền hạn của quốc hội được quy định nhiều thậm chí vượt ra bên ngoài HP. - Hội đồng Nhà nước có chức năng vừa là Cơ quan thường trực Quốc hội và Chủ tịch tập thể. - Vị trí pháp lý của Quốc hội: Cơ quan quyền lực NN cao nhất của nhân dân. Cơ quan đại diện của nhân dân. - CT nước tập thể. - Là cơ quan chấp hành, CQ hành chính cao nhất của QH	- Quốc hội do nhân dân bầu ra, nhiệm kỳ 5 năm. Nhiệm vụ quyền hạn không có toàn quyền so với năm 80 nữa. - Vị trí pháp lý của Quốc hội: Cơ quan quyền lực NN cao nhất của nhân dân. Cơ quan đại diện của nhân dân. - CT nước là cá nhân quyền hạn không lớn. - Là cơ quan chấp hành, CQ hành chính cao nhất của NN	- Quốc hội do nhân dân bầu ra, nhiệm kỳ 5 năm, trong trường hợp kéo dài không quá 12 tháng. Nhiệm vụ quyền hạn gần giống HP 1992. - Vị trí pháp lý của Quốc hội: Cơ quan quyền lực NN cao nhất của nhân dân. Cơ quan đại diện của nhân dân. - CT nước là cá nhân. Nhiệm vụ và quyền hạn được tăng lên. Đ90 , Đ70 khoản 7 HP 2013. - CQ chấp hành, CQ hành chính cao nhất, CQ hành pháp.
Tổ chức BMNN ở địa phương	- Có sự phân biệt cấp chính quyền hoàn chỉnh và không hoàn chỉnh. - Phân biệt được địa bàn nông thôn và đô thị	- Không phân biệt	- Không phân biệt	- Không phân biệt	- Phân biệt giữa cấp CQ địa phương hoàn chỉnh và cấp chính quyền địa phương không hoàn chỉnh. Đ110, 111 HP 2013. - Phân biệt được địa bàn nông thôn và đô thị.
TAND và VKSND	- Tổ chức theo cấp xét xử. HP 46 không có VKS chỉ có viện công tố của Tòa án. - Chế độ thẩm phán. Thẩm phán do bổ nhiệm.	- Tổ chức theo cấp hành chính lãnh thổ. HP 59 lần đầu tiên lập ra VKS có chức năng kiểm sát chung và kiểm sát các hoạt động tư pháp. - Thẩm phán bầu.	- Tổ chức theo cấp hành chính lãnh thổ. - VKS có thêm chức năng công tố. - Thẩm phán bầu.	- Tổ chức theo cấp hành chính lãnh thổ. - Bỏ chức năng kiểm sát chung. - Thẩm phán bổ nhiệm.	- Hướng tới tổ chức theo cấp xét xử. - Bỏ chức năng kiểm sát chung. - Thẩm phán bổ nhiệm.
Sửa đổi HP và thông qua HP.	- Được thông qua khi có 2/3 thành viên Nghị viện biểu quyết tán thành sau đó đưa ra toàn dân phúc quyết. Tính chất phúc quyết mang tính quyết định.	- Được thông qua khi có 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội trở lên tán thành	- Được thông qua khi có 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội trở lên tán thành	- Được thông qua khi có 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội trở lên tán thành	- Khi có 2/3 ĐB QH  trở lên tán thành, QH sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về HP. Việc trưng cầu dân ý về HP do QH quyết định.